Αρχαία Φενεός (Καλύβια)

Το χωριό της Αρχαίας Φενεού βρίσκεται χτισμένο σε υψόμετρο 740 μ και στα όριά του συμπεριλαμβάνονται δύο επιπλέον οικισμοί, τα Βίλια και το Λούζι. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της λεκάνης της Φενεού, στις νότιες πλαγιές της κορυφής Στρογγυλοβούνι.

Στην περιοχή του οικισμού και συγκεκριμένα στον λόφο του Αγίου Κωνσταντίνου, βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας πόλης Φενεός, η οποία αποτελούσε σημαντική πόλη της πρώιμης αρχαιότητας. Χαρακτηριστικό είναι ότι αναφέρεται ακόμη και στον κατάλογο των Νηών της Ιλιάδας, ως συμμετέχουσα στον Τρωικό Πόλεμο υπό την ηγεμονία του Αγαμέμνονα. Από την Αρχαία Φενεό ήλκε την καταγωγή του, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία και ο Ηρακλής, εξ’ ου και το ενδιαφέρον του ήρωα για την περιοχή καθώς και η δημιουργία των μεγάλων αποστραγγιστικών έργων που αποδίδονται σ’ αυτόν.

Η Αρχαία Φενεός λόγω της γειτνίασης με το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ελληνική επανάσταση, και έγινε το στρατόπεδο του Κολοκοτρώνη το 1827, από όπου οργανώθηκε η αντίσταση των ελληνικών δυνάμεων κατά του Ιμπραήμ, στο Μέγα Σπήλαιο.

Το νεότερο όνομά της «Καλύβια» το οφείλει στις πλημμύρες του Όλβιου ποταμού όταν κατά καιρούς έφραζαν οι καταβόθρες στον κάμπο του Φενεού. Οι κάτοικοι τότε αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν τις οικίες τους οι οποίες πλημμύριζαν και διατηρούσαν στην περιοχή μικρά οικήματα, καλύβια, τα οποία τους εξυπηρετούσαν όταν έρχονταν για να ελέγξουν την υποχώρηση της στάθμης του νερού και την κατάσταση στις περιουσίες τους. Χαρακτηριστικό είναι ότι στα όρια του οικισμού Λούζι, δυτικά της Αρχαίας Φενεού διατηρείται μέχρι σήμερα το τοπωνύμιο «Λιμάνι», όπου σύμφωνα με τις μαρτυρίες των κατοίκων έδεναν οι βάρκες όταν πλημμύριζε ο κάμπος.