Αρχαία Σικυώνα (Βασιλικό)

Σε ένα καταπράσινο οροπέδιο, ζηλευτό και εύφορο από την πρώιμη αρχαιότητα, περίπου 9 χλµ. νότια του Κιάτου, βρίσκεται η Αρχαία Σικυώνα (Βασιλικό).

Η σημερινή κοινότητα έχει πληθυσµό περίπου 1.000 κατοίκους, αρκετοί των οποίων είναι επιχειρηµατίες και υπάλληλοι, ενώ οι υπόλοιποι ασχολούνται µε τη γεωργία.

Η κεντρική, πετρόχτιστη, βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Τριάδας, είναι χτισµένη τον 12ο αιώνα και πρόσφατα αναπαλαιώθηκε και αποκαταστάθηκε η εξωτερική οψη της και το καμπαναριό. Στο μικρό ρέμα του χωριού βρίσκεται χτισμένη σαν αετοφωλιά η εκκλησούλα της Παναγίας της Γιάτρισσας που φέρει κατά την παράδοση ιαματικό νερό. Κάτω από την εκκλησία στη μικρή ρεματιά ο πεζοπόρος επισκέπτης μπορεί να δει τις δύο οθωμανικές βρύσες που διατηρούνται μέχρι σήμερα: Τη Μικρή και τη Μεγάλη Βρύση. Στην μικρή αυτή ρεματιά παρακλάδι του Ελισσώνα ποταμού του 1822 σε μάχη των ελληνικών στρατευμάτων με τα απομεινάρια της στρατιάς του Δράμαλη, σκοτώθηκε ο θρυλικός οπλαρχηγός της Λακωνίας παπα-Καλομοίρης, ο οποίος θάφτηκε στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής που διατηρείται μέχρι σήμερα ανακαινισμένη στην Αρχαία Σικυώνα. Γενικά στο χωριό βρίσκονται πολλά βυζαντινά εκκλησάκια τα οποία διατηρούνται σε καλή κατάσταση. Χαρακτηριστικότερο και γραφικότερο αυτό του Αγίου Νικολάου που βρίσκεται χτισμένο µέσα στα περιβόλια, στον κάμπο βόρεια της Αρχαίας Σικυώνας.

Δυτικά του χωριού βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Σικυώνας µε σηµαντικά µνηµεία. Ιδιαίτερης σηµασίας είναι το µεγαλοπρεπές Αρχαίο Θέατρο, από τα µεγαλύτερα της Ελλάδας, το οποίο βρίσκεται σε φάση αποκατάστασης και αποκάλυψης. Επίσης, αξιόλογο αξιοθέατο είναι τα πλινθόκτιστα και πολύ καλά διατηρηµένα ρωµαϊκά λουτρά, όπου σήµερα στεγάζεται το ανακαινισµένο αρχαιολογικό µουσείο. Πρόκειται για ένα από τα ελάχιστα αρχαία οικήματα του ελλαδικού χώρου, που βρίσκεται σε συνεχή χρήση μέχρι σήμερα. Παράλληλα, στην πόλη της ελληνιστικής Σικυώνας εδώ και μία δεκαετία γίνονται ανασκαφές από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και έχουν αποκαλυφθεί τα θεµέλια του Βουλευτηρίου, ένα ευρύχωρο τετράγωνο οικοδόµηµα, µε τέσσερις σειρές κιόνων στο εσωτερικό, Στοά, Ναός και το Γυµνάσιο, το επονοµαζόµενο «του Κλεινία», πατέρα του Αράτου, το οποίο κατασκευάστηκε περί το 280 π.Χ. και χωρίζεται σε δύο επίπεδα, µε κλίµακες επικοινωνίας µεταξύ τους. Βορειοδυτικά του θεάτρου βρίσκεται το αρχαίο στάδιο, µήκους περίπου 207 µέτρων.

Το σηµερινό χωριό καταλαµβάνει µόνο την νοτιοανατολική γωνία του υψώµατος. Σ’ όποιο σηµείο του οροπεδίου κι αν σταθεί κανείς, βλέπει, σαν από εξώστη, την εύφορη πεδιάδα της Βόχας, έτσι όπως την όριζε το αρχαίο κείμενο ως μέσον Κορίνθου και Σικυώνος. Επίσης, απρόσκοπτη είναι η θέα στα ανατολικά προς τον Κορινθιακό κόλπο και τον Ακροκόρινθο καθώς και προς τον Ισθµό, τις ακτές και τα βουνά της Περαχώρας και της Ρούμελης.